การลุกฮือของทูกูมา ร้อยละ 70 ของชาวพื้นเมืองเม็กซิโกร่วมต่อต้านการปกครองของสเปน

การลุกฮือของชาวอินเดียนแดงนำโดยทูกูมา (Túpac Amaru II) ในปี ค.ศ. 1780-1781 เป็นหนึ่งในเหตุการณ์ที่สำคัญที่สุดในประวัติศาสตร์เม็กซิโก ยิ่งไปกว่านั้น การจลาจลครั้งนี้ยังสะท้อนถึงความตึงเครียดและความไม่พอใจอย่างรุนแรงที่ชาวพื้นเมืองของอาณานิคมสเปนต้องเผชิญ

สาเหตุของการลุกฮือ:

• การกดขี่ทางเศรษฐกิจและสังคม: ระบบโคโรนา (Corregidores) ซึ่งถูกสถาปนาขึ้นโดยสเปน ทำให้ชาวพื้นเมืองถูกบังคับให้เสียภาษีอย่างหนัก, ทำงานหนักในเหมือง และไร่ของพวกสเปน, และถูกจำกัดสิทธิในการเข้าถึงทรัพยากร

• การสูญเสียเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรม: การบังคับให้ชาวพื้นเมืองละทิ้งศาสนาและประเพณีดั้งเดิม, รวมถึงการนำศาสนาคริสต์มาเป็นศาสนาประจำชาติ ทำให้เกิดความไม่พอใจอย่างมาก

• แรงบันดาลใจจากผู้นำที่เด็ดเดี่ยว: ทูกูมาทายาทผู้สืบเชื้อสายของจักรวรรดิอินคา เป็นตัวแทนของความต้านทานต่อการปกครองของสเปน ทูกูมาเรียกร้องให้ชาวพื้นเมืองลุกขึ้นยืนและเรียกร้องสิทธิ

การดำเนินการของการลุกฮือ:

• การลุกฮือเริ่มต้นที่เมืองเกาะ (Cuzco) ในเดือนพฤษภาคม ค.ศ. 1780 เมื่อทูกูมาได้ประกาศตัวเป็น “จักรพรรดิแห่งอินคา” และเรียกร้องให้ชาวพื้นเมืองร่วมมือกันต่อต้านการปกครองของสเปน

• การลุกฮือขยายไปยังพื้นที่ต่างๆ ของเม็กซิโกอย่างรวดเร็ว โดยได้รับการสนับสนุนจากชาวพื้นเมืองกว่า 70% ซึ่งแสดงให้เห็นถึงความไม่พอใจที่แพร่หลายต่อสเปน

• ทูกูมาและกองทัพของเขาวางแผนโจมตีทั้งเหมือง, แคมป์ทหาร, และเมืองต่างๆ ของสเปน การโจมตีเหล่านี้ประสบความสำเร็จในช่วงแรก เนื่องจากชาวพื้นเมืองมีจำนวนมากกว่าและรู้จักภูมิประเทศเป็นอย่างดี

ผลของการลุกฮือ:

• การปราบปรามของสเปน: สุดท้าย, กองทัพสเปนสามารถยับยั้งการลุกฮือได้สำเร็จหลังจากการต่อสู้หลายครั้ง ทูกูมาถูกจับกุมและประหารชีวิตในปี ค.ศ. 1783

• ความตระหนักถึงความไม่เท่าเทียม: การลุกฮือของทูกูมาทำให้สเปนตระหนักถึงความไม่พอใจที่รุนแรงของชาวพื้นเมือง

• การปฏิรูปในภายหลัง: การลุกฮือนำไปสู่การปฏิรูปบางอย่างโดยสเปน เช่น การลดภาษีลง และการให้สิทธิบางอย่างแก่ชาวพื้นเมือง

ความสำคัญของการลุกฮือทูกูมา:

การลุกฮือของทูกูมาเป็นเหตุการณ์ที่ยิ่งใหญ่ในประวัติศาสตร์เม็กซิโก มีความสำคัญหลายประการ:

• การแสดงออกถึงความต้านทานต่อการปกครองของสเปน: การลุกฮือนี้แสดงให้เห็นถึงความกล้าหาญและความมุ่งมั่นของชาวพื้นเมืองในการต่อสู้เพื่ออิสรภาพ
• แรงบันดาลใจสำหรับการเคลื่อนไหวในอนาคต: การลุกฮือของทูกูมาได้จุดประกายความหวังและแรงบันดาลใจให้กับชาวพื้นเมืองและกลุ่มอื่นๆ ที่ต้องการความเป็นอิสระ

บทเรียนจากการลุกฮือ:

การลุกฮือของทูกูมาสอนบทเรียนอันมีค่า:

• ความสำคัญของความเท่าเทียมกัน: การปฏิบัติต่อประชาชนอย่างไม่ยุติธรรมจะนำไปสู่ความขัดแย้งและความไม่มั่นคง
• อำนาจของการรวมตัว: เมื่อประชาชน團結起来, พวกเขามีอำนาจที่จะเปลี่ยนแปลง

ในตอนท้าย การลุกฮือของทูกูมาเป็นเรื่องราวที่น่าสนใจและสำคัญของการต่อสู้เพื่อความยุติธรรม, ความเสมอภาค, และอธิปไตย